معرفی داوری
داوری چیست / تعریف و معنا و مفهوم داوری در قانون
طرفین معامله میتوانند ضمن شرایط عقد یا در قرارداد دیگری با یکدیگر توافق کنند. چنانچه اختلافی راجع به اجرای قرارداد میان آنها ایجاد شد، یک یا چند داور که از قبل نام آنها را مشخص کرده اند، یا حتی پس از بروز اختلاف، آنها را معین خواهند کرد، به اختلاف آنها رسیدگی کرده و رای صادر کند.
بنابراین داوری عبارت است از اینکه افراد جامعه، اختلافات بین خود را توسط یک یا چند نفر معتمد به انتخاب خود حل وفصل کنند. حال ممکن است، رسیدگی به اختلاف و صدور رای توسط فردی باشد که طرفین دعوی وی را با تراضی یکدیگر انتخاب کرده باشند. یا اینکه مراجع قضایی آنها را انتخاب کنند. به این ترتیب در داوری و حکمیت، طرفین دعوی دادگاه را از مداخله در دعوی خود خارج کرده اند. داوری به دو نوع اختیاری و اجباری تقسیم میشود، در داوری اختیاری، داور با تراضی طرفین تعیین میشود. در داوری اجباری، طرفین دعوی یا یکی از آنها بدون داشتن تمایلی در رجوع به داوری مطابق قانون مجبور به رجوع به داور در اختلاف فیمابین می باشد؛ مانند تعیین داور توسط زوجین برای طلاق.
چند نکته مهم دربارۀ داوری
- اهمیت و ارزش داوری در این است که طرفین اختلاف بدون توجه به تشریفات و مسایل پیچیده حقوقی در رسیدگی به دعاوی و با هزینه های بسیار کمتر میتوانند توسط داور مرضی الطرفین خود اختلافشان را حل و فصل کنند.
- اگر در قرارداد به مساله داوری اشاره شود، باید موضوع و مدت داوری و مشخصات طرفین اختلاف احتمالی، روشن شود. البته ممکن است پس از تعیین داور، طرفین به دلایلی نخواهند که مساله و مشکلشان توسط داور رسیدگی کند و طرفین نخواهند کس دیگری داور آنها باشد، در این صورت میتوانند به دادگاه مراجعه کنند.
- تعداد داوران باید فرد باشد؛ پس یا یک نفر است یا سه یا پنج نفر. اگر در قرارداد تعداد داور معین نشده باشد و طرفین نتوانند در تعیین داور با هم به توافق برسند، باید هر کدام یک نفر به عنوان داور اختصاصی خود معرفی کنند و یک نفر را هم به عنوان داور سوم با توافق هم انتخاب کنند.
- افرادی که ورشکسته یا محجور هستند، نمی توانند به عنوان داور انتخاب شوند.
- در رسیدگی به وسیله داور، طرفین باید اسناد و مدارک خود را به داوران ارایه دهند و داوران نیز میتوانند از هر طرف، توضیحات لازم را بخواهند و در صورت لزوم از نظر کارشناس یا فرد خبره استفاده کنند. داور حق ندارد بر خلاف قوانین و مقررات رای بدهد.